Pleidooi over waarom investeren in je team de moeite waard is
Ik heb heel frustrerende ervaringen met samenwerken. Net als velen onder ons ‘leerde’ ik samenwerken op school: we werden in een groep gedropt en moesten een groepswerk maken. Samenwerken is een belangrijke vaardigheid, die in onze complexe samenleving steeds meer nodig is en gevraagd wordt, dus is het belangrijk dat we het leren.
Ook als ik verder studeerde, vrijwilliger werd of ging werken ging het zo: je komt in een groep terecht moet je boontjes doppen.
Teveel plezier en geen focus, te weinig plezier en het werd saai. Geen ruimte om mijn eigen inbreng te doen en ik haakte af, of ik had teveel inspiratie en geen geduld om anderen mee te krijgen. Ik ging in mijn eentje verder. Een andere keer liet ik mezelf meedrijven op de ideeën van iemand anders want de mijne kwamen te traag. Sommige groepsleden waren te dominant en ik kon er niet tegenop, of we discussieerden eindeloos over details die het verschil niet maakten. De deadline kwam eraan, dus deden we allemaal snel ons deeltje en was er niet veel samenwerken meer aan. Ik vermeed conflict of kon mezelf niet zijn. Frustrerend en energieslopend! Herkenbaar?
Daarom deed ik het liever alleen. De frustraties liepen te hoog op. Ik verloor mijn energie en kwam tot de conclusie dat samenwerken niets voor mij was. “Ben je een teamwerker, of ga je liever alleen?’ vroeg iemand me. “Ik werk alleen”, was het overduidelijke antwoord. Ik ging alleen op pad en genoot van de resultaten die ik bereikte. Ik voelde me effectief en vooruit gaan richting mijn doelstellingen. Ik moest met niemand rekening houden, het duurde niet lang om beslissingen te nemen. Doorheen de jaren heb ik veel alleen gedaan, zelf wanneer ik eigenlijk in ‘team’ werkte, zorgde ik dat ik mijn eigen verantwoordelijkheden had en van zo weinig mogelijk mensen afhankelijk was. Maar op den duur was ik niet meer zo zeker van mijn antwoord.
Aan samenwerken kon ik steeds minder ontsnappen. Steeds vaker kwam ik in een situatie terecht waarin ik me alleen op mijn eiland voelde, een partner wou om feedback te vragen of een team om samen mee te brainstormen wanneer ik vast zat. De projecten werden complexer en ik kon alleen niet meer alles overzien. Het werd nodig om meer met anderen samen te werken als ik resultaat wilde behalen.
Ik kwam via verschillende projecten terecht in verschillende teams. Zo heb ik diverse vormen van samenwerken kunnen ervaren en geleerd dat het ook anders kan, waar samenwerken effectief meer oplevert dan alleen op mijn eiland aanmodderen. Teams waar ik mezelf kon zijn, en anderen ook, en waar diversiteit een grote meerwaarde bleek. Het gaf energie. Maar het was een leerproces, eentje waarin ik mijn eigen verantwoordelijkheid moest leren nemen, en waarin ik mijn persoonlijk leiderschap moest ontwikkelen. Ik leerde onderzoeken wat ik zelf wou, en welk effect mijn gedrag heeft op een team. Het is een leerproces dat continu blijft doorlopen, waarin ik verschillende (vaak eenvoudige) tools leerde kennen die het samenwerken en de betrokkenheid van elk van de teamleden sterk bevorderen.
Zinvol samenwerken gaat niet zomaar vanzelf. Het is niet omdat je mensen samen zet, dat ze plots weten hoe ze moeten samenwerken. Want samenwerken kàn echt tot betere resultaten leiden dan alleen werken. Hoe betrek je anderen en hoe kom je samen tot resultaten? Hoe behouden we focus in groep en hoe zorgen we ervoor dat de neuzen in dezelfde richting staan? Is er een ‘baas’? Welke resultaten willen we en wanneer vinden we een project ‘af’? Hoe gaan we om met spanningen en conflicten? Waar komt de weerstand vandaan?
Zinvol samenwerken is zeker niet soft. Het vraagt daarentegen een hele portie lef om je leiderschap te pakken, om moeilijke feedback te geven die je team vooruit helpt. Het kan confronterend zijn om feedback te krijgen. Om het gesprek op te starten over spanningen of om je mening te uiten, zélfs als dat tegen de rest van het team indruist. Om de intentie te blijven hebben om de samenwerking te doen slagen, zelfs al zijn er moeilijke momenten waar je team doorheen moet worstelen. Om je eigen fouten te durven toegeven en er samen van te leren. Om erop te vertrouwen dat het goed komt. Op een zinvolle manier leren samenwerken kan confronterend zijn, en vraagt de nodige portie lef.
Daarom is veiligheid nodig. Een kader met een aantal spelregels, zoals de waardes die belangrijk zijn. Onderzoek van Google toonde aan dat psychologische veiligheid het belangrijkste van vijf essentiële kenmerken is voor succesvolle teams. Een teamlid moet weten dat het veilig is om risico’s te nemen, zonder onwetend, incompetent of verstorend te zijn. In veilige teams vertrouwen de leden erop dat ze niet uitgelachen of gestraft zullen worden als ze fouten maken, vragen stellen of ideeën lanceren.
Op een zinvolle manier leren samenwerken resulteert in minder stress en betere teamresultaten. Het vraagt individuele verantwoordelijkheid en positieve intenties, en je krijgt er zoveel voor terug. Conflicten en spanningen vormen een basis van energie om als team te groeien. Er is een manier om daar als team mee om te gaan, voorbij schaamte en schuld. Elk individu wordt gezien en gehoord, en heeft zijn persoonlijke bijdrage aan het eindresultaat (en herkent die meerwaarde ook bij zichzelf). Enkel zo creëer je betrokkenheid en een cultuur om continu te blijven groeien als bedrijf of organisatie.
Teamcoaching en persoonlijke ontwikkeling ondersteunen het proces om beter samen te werken. Ze dragen bij om van bedrijven en organisaties plekken te maken waarin we ons thuis voelen en waarin we kunnen bijdragen aan een hoger doel. Het heeft een positief effect op ons zelfvertrouwen en de resultaten verbeteren. Laten we van onze bedrijven en organisaties plekken maken waar we ons veilig ‘thuis’ voelen, en samen meer bereiken.
Als organisatiecoach begeleid ik teams naar meer zinvol samenwerken. Meer informatie hier.
Ik luister graag naar jouw verhaal, en denk graag mee wat volgende stappen zijn voor je team. Neem gerust contact op. tine@zinvolsamenwerken.be